Big Five grootste wilde dieren Nederland

De Nederlandse Big 5 safari

Op safari in Afrika wil je het liefste alle grote wilde dieren van dichtbij zien. De vijf grootste, leeuw, luipaard, olifant, buffel en nijlpaard, worden de 'Big Five' genoemd. Natuurlijk komen deze dieren in Nederland in het wild niet voor. Toch doen onze eigen grote dieren het dankzij natuurbescherming, voedselaanbod en klimaatverandering het erg goed. Daarom een Nederlandse Big Five met de grootste wilde landdieren van Nederland.

1. Het Edelhert

Cervus elaphus

Het Edelhert is het grootste in het wild levende dier van Nederland. Het verhaal gaat dat vroeger alleen edelen op de herten mochten jagen, vandaar de naam 'edel hert'. Vooral in het najaar, in de schemering bij zonsopgang of zonsondergang maak je kans om deze edele, maar schuwe, dieren te spotten.

• Zelf zien: Veluwe Oostvaardersplassen in Flevoland, Weerterbos Limburg / N-Brabant
• Populatie in Nederland: Enkele honderden
• Voedsel: Bladeren, gras
• Signalement: Herkenbaar aan het grote gewei tijdens de bronstijd dat gebruikt wordt om te imponeren. Hoe ouder het mannetje, hoe groter het gewei. Het gewei kan wel 10 tot 15 kilo wegen. In de zomer is het edelhert roodbruin van kleur, in de winter grijsbruin
• Bijzonderheden: Paartijd is in de periode september/oktober. Na een draagtijd van 32-35 weken werpt de hinde in mei/juni haar kalf. Tweelingen komen bijna niet voor. 7 tot 10 dagen na de geboorte voegen moeder en kalf zich bij de kudde.
  Zie ook het Herten jargon elders op deze pagina

2. Het Wilde Zwijn

Sus scrofa

In 1826 officieel uitgestorven in Nederland, maar inmiddels helemaal terug van weggeweest! Het Wilde Zwijn of Everzwijn is verwand aan het varken en komt overal ter wereld voor. Zwijnen zijn echte alleseters. Ze wroeten de aarde om op zoek naar knollen, wortels, gras, fruit en noten maar ook insecten, muizen en jonge konijnen staan op het menu.

• Voedsel: Alleseters, variërend van planten en fruit tot regenwormen en muizen
• Populatie in Nederland: Groot
• Verspreiding: Veluwe, Brabant en Limburg. Everzwijnen leven voornamelijk in open bos en zijn ook vaak in de buurt van modderpoelen te vinden.
• Signalement: Grote platte snuit en behaard. Zwijnen leven in groepen.
• Bijzonderheden: Favoriete maaltijd van Asterix en Obelix.

3. Het Ree (en niet 'de ree')

Capreolus capreolus

Bambi was een ree. Maar het beeld dat we hebben van het hertje met witte vlekken klopt niet. Walt Disney maakte van Bambi een witstaarthert, omdat in Noord-Amerika geen reeën voorkomen.
Reeën komen in al onze provincies voor. Vooral in de overgangen van open naar dicht landschap. Toch is het niet makkelijk om ze in het wild te spotten. Reeën hebben een zicht van 300 graden en kunnen tot op 300 tot 400 meter ruiken! Ze zijn goed gecamoufleerd en onraad merken ze direct op!

• Voedsel: Reeën zijn fijnproevers en eten het liefste klavers en kruiden, jong gras en jonge blaadjes aan takken. Ze zijn uren per dag bezig met het verzamelen van voedsel en leven daarom waar het voedsel is. Anders dan bij het edelhert, wordt het gewei niet gebruikt om te imponeren, maar om hun territorium af te bakenen door bast van bomen af te krabben. Een 'geit' bevalt na 144 dagen van een tot drie kalfjes die apart gelegd worden. De kalfjes liggen verstopt in het gras en gaan pas weg als de moeder komt. Ieder jaar komen zo kalfjes om in de graslanden door maaimachines. Het mannetje heet een 'bok'.
• Populatie in Nederland: Groot. Naar schatting zo'n 100.000
• Verspreiding: In grote delen van Nederland en eigenlijk in vrijwel heel Europa. Ondermeer in Overijssel, Gelderland, Friesland, Drenthe
• Signalement: Roodgeel tot bruin. 95-140 cm van kop tot romp. Kleiner dan herten. Bokken hebben een klein gewei dat ze tussen oktober en januari afwerpen. De geit heeft in de winter een wit haartoefje tussen de achterpoten
• Bijzonderheden: Reeën hebben maar een eisprong per jaar en hebben een uitgestelde draagtijd. Na het bronsten in de zomer staat de ontwikkeling van de embryo stil tot oktober zodat de kalfjes in mei of juni ter wereld komen

4. De Das

Meles meles

De das is een marterachtig roofdier en is met een lengte van zo'm 65-80 cm het grootste landroofdier in Nederland. Een das weegt gemiddeld twaalf kilo en kan tot 15 jaar oud worden. Een familie leeft samen in een burcht. In de winter houden de dassen rust en zijn ze vooral in hun burcht. In februari werpen ze hun jongen.
Omdat de das zich zich maar weinig laat zien, denken sommige mensen dat het een nachtdier is. Waarschijnlijker is het dat het roofdier gewoon schuw is. Bij rustige burchten zijn de dieren namelijk ook met daglicht aan het scharrelen. Soms kun je een das zien lopen in de avondschemer op weide of bospad.

• Voedsel: Alles eters, variërend van planten en fruit tot muizen en regenwormen
• Populatie in Nederland: Ca. 4000
• Verspreiding: Veluwe en Limburg, maar ook Friesland, Drenthe en Overijssel.
• Leefgebied: Bos en akker- en weidelandschap
• Signalement: Donkergrijs met een grote witte kop met zwarte banden
• Grootste vijand: Het verkeer. Door de vele wegen is het leefgebied zodanig verkleint dat dassen regelmatig in de schemering worden aangereden.
• Meer informatie: Das & Boom

5. De Vos

Vulpes vulpes

Gemeten van staart tot kop wordt de vos ongeveer 60 to 85 cm lang. Het dier is ongeveer 35 tot 40 cm hoog en weegt gemiddeld zo'n 6 kilo. Vossen houden van beschutting. Je kan ze dan ook tegenkomen in bosrijke gebieden en bij houtwallen.

• Voedsel: Muizen, vogels, konijnen maar ook insecten en fruit.
• Verspreiding: Zuiden en oosten van Nederland en in het duingebied van Noord-Holland.
• Signalement: Rode / oranje vacht. Dikke staart met witte punt. Spitse oren.
• Bijzonderheden: Het mannetje heet rekel en een vrouwtje heet een moervos. Vooral in de schemering en 's nachts. Soms ook overdag.