Droogmakerij de Beemster

Een knotwilg langs een van de kaarsrechte wegen in de Beemster

Beemster

Werelderfgoed in Noord-Holland

Beemster - God schiep de aarde. De Hollanders schiepen Holland luidt een oud gezegde. In dit geval stonden de Hollanders onder leiding van ingenieur Leeghwater. Tussen 1608 en 1612 legden zij de Beemster droog. De Beemster is een mooi voorbeeld van een polder in een voormalige binnenzee. Kaarsrechte wegen, kanalen, boerderijen en buitenplaatsen. Alles is recht en hoekig. Alleen de dijken zijn rond.

Symetrie is Perfectie

In de tijd dat de Beemster werd aangelegd, stond symetrie gelijk aan perfectie. Uniek aan de Beemster is dat de polder geheel geordend is. Het landschap is volgens een vlakverdeling bedacht en aangelegd, met 'de perfecte polder' als resultaat. Het belangrijkste gereedschap voor de drooglegging is ongetwijfeld een liniaal geweest.

De Kuil

Aanvankelijk dacht men slechts 6 molens nodig te hebben om de Beemster leeg te pompen. Dit bleek een flinke misrekening. Uiteindelijk waren maar liefst 52 molens nodig om het 3 tot 4 meter diepe water weg te pompen. Op 19 mei 1612 was het dan zover. De polder was droog gepompt.
De droogmakerij wordt dankzij haar diepte ook wel 'de Kuil' genoemd.

Het drooggevallen land werd ingericht met rechte kavels, rechte wegen en rechte kanalen. De Beemster was een goede investering, want de verkoop van de grond bracht veel geld op. Rijke V.O.C. kooplieden legden ruim vijftig buitenverblijven aan. Maar met de Franse overheersing kwam het verval. Door slechte economische omstandigheden werden de buitenplaatsen gesloopt en vervangen door boerderijen met akkers en weilanden. Aan het begin de van de 20e eeuw werden ook de molens vervangen door gemalen en verdwenen ze uit het landschap. Gelukkig zijn in de naastliggende Schermer nog steeds verschillende molens te zien.

Werelderfgoed

Rond het jaar 800 was het gebied ten noorden van Purmerend een groot veengebied. De Beemster was een klein riviertje dat door het gebied stroomde. In de Middeleeuwen werd door stormen steeds meer veengrond weggeslagen. De Zuiderzee drong steeds verder het gebied in. Zo ontstonden binnenzeeën als De Beemster, Purmer, Schermer, Wormer en Zijpe. In 1300 bestond Noord-Holland grotendeels uit water!
Door het inpolderen kreeg Noord-Holland langzamerhand haar huidige vorm.

Vanwege haar opvallende ruimtelijke ordening staat Droogmakerij de Beemster sinds 1999 op de Unesco Werelderfgoed lijst.

Omgeving van de Beemster

Behalve de molens en de vergezichten in de Beemster polder zijn ook enkele plekken in de nabije omgeving de moeite van een bezoek waard. Zoals het dorpje De Rijp met haar 17e eeuwse huisjes of de molens van de nabijgelegen Schermer polder.

De Rijp

Aan de rand van de Beemster ligt het pittoreske plaatsje De Rijp.

Eilandpolder

De Eilandpolder was vroeger een veeneiland te midden van de binnenzeeën De Schermer en De Beemster. Nu is het een natuurgebied met weide- en hooilanden gelegen tussen beide polders. In en om de Eilandpolder zijn diverse wandel-, fiets-, vaar- en schaatsroutes.

Molens rond de Schermer

Rond de Schermer polder vind je nog verschillende oude molens. Volg de weg over de dijk rond de polder en je komt ze vanzelf tegen. Aan de weg tussen Schermerhorn en Stompetoren kun je een museummolen bezoeken.