Onbewoonde eilanden in Nederland

Robinson Crusoë in Nederland

Als het verhaal van Robinson Crusoë zich nu eens in Nederland had afgespeeld; waar was hij dan aangespoeld? Bij een onbewoond eiland denk je al snel aan een klein tropisch eilandje met een groot wit zandstrand, een mooie ruisende blauwe zee, palmbomen en cocosnoten en misschien ook wel aan een achtergelaten piratenschat. Maar denk je ook aan Nederland? Want ook in eigen land vind je tal van onbewoonde eilanden...

Palmbomen, cocosnoten en verborgen schatten

Palmbomen en cocosnoten zul je niet snel aantreffen op Neerlands onbewoonde eilanden. Tenzij ze aanspoelen... Maar de andere Robinson ingrediënten zou je er goed kunnen aantreffen. Op de bodem van de Waddenzee, waar de mooiste onbewoonde eilanden van ons land liggen, ligt bijvoorbeeld nog altijd de schat van het 200 jaar geleden vergane goudschip De Lutine...

---

Rottumeroog

In de Waddenzee

Het meest oostelijke eilandje van ons land (en tevens het meest noordelijkste punt) is het onbewoonde eiland Rottumeroog. Het eiland kalft steeds verder af en zal naar verwachting op termijn in de Eemsmond wegspoelen. In het verleden heeft men geprobeerd dit 'wandelen' van het eiland tot staan te brengen, maar bij iedere storm verdwijnt er iedere keer opnieuw zand. in 1998 heeft Staatsbosbeheer de laatste resten van menselijke bewoning verwijderd.

• Ligging: Waddenzee
• Provincie: Groningen
• Oppervlakte: minder dan 300 ha
• Toegang: Verboden. Hoewel er incidenteel excursies naar het eiland worden georganiseerd

Rottumerplaat

In de Waddenzee

Het onbewoonde eiland Rottumerplaat is ca. 900 ha groot en wordt volledig aan haar lot overgelaten. Het eiland bestaat uit duinen en een kwelder. De enige bewoners zijn zeehonden en vogels. Het eilandje wordt beheerd door het ministerie van Landbouw en Visserij, Rijkswaterstaat, Staatsbosbeheer en de Stichting Vrienden van Rottumeroog en Rottumerplaat.

• Ligging: Waddenzee
• Provincie: Groningen
• Oppervlakte: ca. 900 ha
• Toegang: Verboden
• Bekendste (tijdelijke) bewoners: Jan Wolkers en Godfried Bomans

Griend

In de Waddenzee

In de Middeleeuwen werd dit eilandje ten zuidwesten van Terschelling nog bewoond, maar na een overstroming in de 13e eeuw verlieten alle bewoners het eilandje. Door de eeuwen heen sloeg er steeds meer zand af en 'wandelde' het eiland naar het oosten. In 1988 werd er een dam gebouwd en sindsdien groeit het eilandje weer. Bij vloed steekt het hoogste puntje van de Griend slechts een klein stukje boven het water uit. Het eiland is, afgezien van talrijke vogels, onbewoond.

• Ligging: Waddenzee
  
• Provincie: Friesland
• Oppervlakte: afhankelijk van de waterstand
• Provincie: Friesland
• Toegang: Alleen toegankelijk voor vogelwachters. Het eiland is echter wel te zien vanaf de boot van Harlingen naar Terschelling en Vlieland

Noorderhaaks / De Razende Bol

In de Waddenzee

Het onbewoonde eiland Noorderhaaks, beter bekend als De Razende Bol is een kale zandplaat ten westen van het Marsdiep bij Den Helder. Het is de eerste van de ruim 50 Waddeneilanden voor de kust van Nederland, Duitsland en Denemarken.
Noorderhaaks verplaatst zich langzaam richting Texel. Het verhaal gaat dat er op sommige dagen op het eiland luchtspiegelingen te zien zijn. Een bezoek aan de zandplaat is lastig vanwege de sterke stroming.

• Ligging: Waddenzee
• Provincie: Noord-Holland
• Oppervlakte: ca. 4 km²
• Toegang: Alleen voor echte avonturiers. De toegang tot het eiland is niet verboden

IJsseloog

In het Ketelmeer

Het onbewoonde eiland IJsseloog heeft een eigen haventje, maar geen bewoners. IJsseloog is tussen 1996 en 1999 door mensenhanden aangelegd. Het eiland dient om verontreinigd slib uit de rivier de IJssel op te slaan. Zodra de capaciteit van 20 miljoen m³ slib is bereikt, krijgt het eiland een recreatie- en natuurfunctie.

• Ligging: Ketelmeer
• Provincie: Flevoland
• Inhoud: ca. 20 miljoen m³ slib. Het eiland heeft een doorsnede van 1 kilometer
• Toegang: Let op: vervuild slib. Misschien dan maar eens in de verre toekomst bezoeken?

Aaaoehoe! Het eiland Dode Hond bij nacht. Foto: allesaanboord.nl

De Dode Hond

In het Eemmeer

Het onbewoonde eiland De Dode Hond in het Eemmeer is opgespoten tijdens de aanleg van Flevoland. Het is een klein natuurgebied dat deels onbegaanbaar is. Op het eilandje leven ook reeën die er via het ijs of zwemmend op het eilandje zijn terecht gekomen. Op Dode Hond mag beperkt overnacht worden.

• Ligging: Eemmeer. Het eiland is te zien vanaf de A27 wanneer je over de Stichtse Brug richting Almere rijdt
• Provincie: Noord Holland, op de grens met provincie Utrecht en Flevoland
• Toegang: Beperkt overnachten toegestaan. Je kan er met een boot aanleggen

Rijk der Duizend Eilanden

De oude tuinbouwkassen van Broek op Langedijk lagen vroeger vooral in het Rijk der Duizend Eilanden. De eilandjes zijn aangelegd in de 13e eeuw, in een tijd dat er varkenspest heerste. De eilandjes zijn alleen per boot bereikbaar, vandaar dat alles op de veiling ook per boot werd aangevoerd.

• Ligging: Broek op Langedijk
• Provincie: Noord-Holland

Riviereiland De Bol

De Lek bij Lopik

Ooit zocht rivier de Lek haar eigen weg, maar door alle waterwerken die in de afgelopen 150 jaar zijn aangelegd, verdwenen veel van haar nevengeulen en zandplaten. Ooit was 'De Bol' bij Lopik ook zo'n zandplaat in de rivier, maar is door aanleg van een strekdam inmiddels een schiereiland geworden.

Bijzonder aan dit deel van de Lek is dat er nog eb en vloed is. Het eilandje staat dan ook 2 keer per dag deels onder water. Op De Bol is een 2 km lange wandelroute uitgezet, die je langs de rivierduinen en steilranden (de rand waar het water het eiland afkalft) leidt.
Controleer bij een bezoek van te voren het getij en neem laarzen mee.

Vogelbroedeiland Nieuwstad

Het in 2018 aangelegde Vogelbroedeiland Nieuwstad bij de Eemshaven is speciaal aangelegd voor vogels als de Noordse Stern en de Visdief. Het 3,1 hectare eiland is opgespoten met bagger uit de vaargeul. Het is een kale vlakte, afgedekt met schelpen en met een rand van basaltblokken.
De broedende vogels zaten de haven in de weg waarop Rijkswaterstaat een exclusief eiland voor de diertjes bouwde. Bijkomend voordeel is dat er geen vossen zijn en ook voor mensen is het eiland verboden. De bedoeling is dat het eiland regelmatig overstroomt zodat vogelpoep en andere viezigheid wegspoelt.

Hompelvoed, Veermansplaat, Stampersplaat en Dwars in de weg

Grevelingenmeer

Door de bouw van de Brouwersdam en de Grevelingendam is het Grevelingenmeer sinds 1971 een zoutwatermeer, zonder eb en vloed. Hierdoor vielen een aantal zandplaten droog en ontstonden er nieuwe eilanden met illustere namen als Hompelvoed, Veermansplaat, Stampersplaat en Dwars in de weg.

• Hompelvoed

  Hompelvoed is in het broedseizoen afgesloten voor publiek. In het najaar worden er excursies naar het eiland georganiseerd. Het eiland is ca. 310 hectare groot

• Veermansplaat

  Veermansplaat is een langgerekt eiland van ongeveer 1 bij 4 kilometer. Het heeft een oppervlakte van ca. 370 hectare. Voor watersporters is er een aanlegsteiger

• Stampersplaat

  Stampersplaat is circa 150 hectare groot. Er is een haventje voor watersporters

• Dwars in de weg

  Dwars in de weg is een kleine zandplaat van slechts 80 hectare. Het eilandje ligt pal voor de haven van Brouwershaven. Er is een aanlegplaats voor watersporters